Przemysł stanowi jeden z fundamentów współczesnej ekonomii – to przede wszystkim sektor, który produkuje dobra materialne. Ale co dokładnie oznacza pojęcie przemysłu i jakie są zasady na których funkcjonuje obecnie? Za nami panoramiczny przegląd i analiza kwestii związanych z przemysłem – jego definicją, założeniami, rozwinięciem i aktualnym stanem.
Czym jest przemysł?
Przemysł (od łac. industria oznaczającego „pracowitość, aktywność”) w zrozumieniu ekonomicznym to działalność gospodarcza, która polega na produkcji towarów. Działalność ta reprezentuje sektor wtórny w strukturze gospodarki, w przeciwieństwie do sektora pierwotnego (w którym surowce są wydobywane) i sektora trzeciorzędnego, będącego domeną usług.
Produkcja ta jest zwykle realizowana poprzez zastosowanie określonych technologii i środków produkcji (takich jak maszyny, urządzenia czy stale unowocześniające się oprogramowanie), do przetwarzania surowców w produkty gotowe do sprzedaży czy użycia.
Definicja przemysłu
Chociaż definicje przemysłu mogą nieznacznie się różnić w zależności od kontekstu, zostanie tutaj przedstawione powszechne i dość kompleksowe ujęcie. Na tę chwilę, przemysł definiuje się jako sektor gospodarki skupiający działalności związane z przetwarzaniem surowców, materiałów pochodnych, półfabrykatów, czy produktów wtórnych na gotowe wyroby, przeznaczone do sprzedaży lub użytku, z wykorzystaniem środków produkcji i określonych technologii.
W ramach przemysłu można wyróżnić kilka podsektorów, które obejmują przemysł ciężki, lekki, chemiczny, spożywczy, samochodowy, lotniczy, kosmetyczny, farmaceutyczny oraz wiele innych. Każdy z tych podsektorów ma swoje specyficzne procesy produkcji, technologie, standardy jakości, regulacje prawne i rynki zbytu.
Założenia współczesnego przemysłu
Zanim przejdziemy do omówienia założeń przemysłu, warto wspomnieć o tym, że mamy do czynienia z czterema rewolucjami przemysłowymi. Każda z nich wpłynęła na ogólne założenia ruchu przemysłowego, nadając mu odpowiednie cechy.
Pierwsza rewolucja przemysłowa, datowana na przełom XVIII i XIX wieku, oznaczała początek mechanizacji produkcji. Druga, która rozpoczęła się w drugiej połowie XIX wieku, przyniosła ze sobą rozwój produkcji masowej i elektryfikacji. Trzecia rewolucja, znana jako rewolucja cyfrowa, to okres, który rozpoczął się w latach 50. XX wieku i sprowadzał się do wprowadzenia komputerów i automatyzacji procesów produkcji. Obecnie jesteśmy świadkami czwartej rewolucji przemysłowej, inaczej nazywanej Przemysłem 4.0, który charakteryzuje się zastosowaniem zaawansowanych technologii cyfrowych, takich jak internet rzeczy, sztuczna inteligencja, robotyka, druk 3D czy big data w sektorze przemysłowym.
W kontekście współczesnego przemysłu, jego założenia opierają się na kilku kluczowych punktach. Po pierwsze, celem przemysłu jest wytwarzanie dóbr i usług na dużą skalę, przy możliwie najniższych kosztach. Po drugie, przemysł stara się stale poprawiać jakość produktów i procesów produkcji, dążąc do maksymalizacji efektywności i produktywności. Po trzecie, przemysł współczesny jest oparty na intensywnym wykorzystaniu technologii, czy to do automatyzacji zadań, czy do analizy danych i podejmowania decyzji. Po czwarte, przemysł ma również za zadanie spełniać wymogi regulacyjne i standardy, które mogą dotyczyć zarówno jakości produktów, jak i kwestii związanych ze zdrowiem i bezpieczeństwem pracowników, czy ochroną środowiska.
Warto podkreślić, że współczesny przemysł, mimo swojego silnego nacisku na efektywność i wydajność, nie ignoruje kwestii związanych z zrównoważonym rozwojem. Coraz więcej firm przemysłowych stawia na zielone technologie, recykling i zasady gospodarki obiegu zamkniętego, będące odpowiedzią na rosnące wyzwania związane ze zmianami klimatu i degradacją środowiska naturalnego.
